Skip to main content
GASTCOLUMN

Gastcolumn: Han van der Maas

Kerkbezoek vanaf 16 jaar 

De ChristenUnie pleit in een nieuw plan voor een drugsvrije samenleving: met ons liberale beleid leggen we de rode loper uit voor drugscriminelen uit de hele wereld. Dit is natuurlijk onjuist. De oorlog tegen drugs zelf is de oorzaak van de gigantische winsten die de georganiseerde misdaad boekt. In landen met een meer repressief beleid zijn drugsmisbruik en misdaad evengoed een probleem. Gelegaliseerde drugs, zoals alcohol, leiden niet tot georganiseerde misdaad. 

De opsteller, Stieneke van der Graaf, beroept zich op gesprekken die ze gevoerd heeft met enkele ex-verslaafden. Ze wil deze zwakken in de samenleving beschermen. Drugsgebruik is niet normaal, concludeert zij. Voor haar is één ding duidelijk: niemand wordt ooit beter van drugs. Hoe en waarom Van der Graaf dat voor anderen kan en mag beoordelen is me onduidelijk. Hieruit spreekt een drang voor anderen te bepalen hoe ze moeten leven. 

Zij ziet een drugsvrije samenleving als een stip op de horizon. Maar willen we echt een drugsvrije samenleving? Ik neem aan dat Van der Graaf daarmee ook alcohol bedoelt, een harddrug volgens elke wetenschappelijke classificatie. Tachtig tot negentig procent van de volwassen Nederlanders gebruikt ten minste wekelijks alcohol en is daarmee een harddrugsgebruiker. Heel veel Nederlanders gebruiken deze middelen, en ook cannabis en XTC, met veel plezier en met beperkte gezondheidsschade. En dan heb ik het nog niet eens over het medicinaal gebruik van bijvoorbeeld cannabis. 

Ik denk dat we een samenleving willen met zo weinig mogelijk afhankelijkheid van dit soort middelen. Dat moeten we bereiken met voorlichting, beperking van de marketing en goede hulpverlening. Dat geldt voor nu illegale drugs, maar ook voor andere middelen, zoals suiker. Wereldwijd lijden meer dan een miljard mensen aan ernstig overgewicht met miljoenen doden per jaar tot gevolg. Is dat reden om suiker te verbieden? Is het feit dat sommigen hun middelengebruik niet onder controle hebben voldoende reden om het anderen te ontzeggen? 

Laten we drugs eens vergelijken met religie, de opium van het volk, volgens Marx. Als geheelonthouder zou ik een religievrije maatschappij als stip op de horizon kunnen plaatsen. Religie is immers niet normaal. Er is geen enkel bewijs voor het bestaan van een god of andere hogere machten. Het hele idee van een god tart de logica en de uitwassen van godsdienst zijn schokkend. Net zoals Van der Graaf verhalen van ex-verslaafden kan opvoeren, kan ik schrijnende verhalen vertellen over slachtoffers van een calvinistische opvoeding, seksueel misbruik in de kerk of islamitische aanslagen. Net zoals de georganiseerde drugsmisdaad heeft de georganiseerde godsdienst een spoor van ellende achter zich gelaten. 

Net zoals de georganiseerde drugsmisdaad heeft de georganiseerde godsdienst een spoor van ellende achter zich gelaten. 

En toch ben ik niet voor deze stip op de horizon. Ik ben een liberaal en geloof in individuele vrijheid. Als Stieneke van der Graaf in een god wil geloven, en anderen daar niet mee lastigvalt, moet ze dat vooral doen. Dat dit geloof soms doorslaat in afhankelijkheid neem ik voor lief. Ik wil Van der Graaf niet voorschrijven hoe ze moet leven. 

Aan mijn liberale tolerantie zitten overigens wel grenzen. Ik denk niet dat het ‘normaal’ is om jonge kinderen al met het geloof te confronteren. Kerkbezoek zou tot 16 jaar verboden moeten zijn en kerken binnen 250 meter van scholen moeten gesloten worden. 

WIE IS HAN VAN DER MAAS?

Han van der Maas is hoogleraar Psychologie aan de Universiteit van Amsterdam. hij ontwikkelde onder meer Oefenweb.nl, een game-achtige online leeromgeving waar kinderen spelenderwijs leren en waar hun voortgang gemonitord kan worden. Van der Maas draagt nu en dan bij aan het publieke debat met publicaties in bijvoorbeeld Het Parool en De Volkskrant.

Leave a Reply